900 jaar bestaan van de Norbertijnenorde

Op de eerste zondag van de advent – 29 november – begint de viering van het 900-jarig bestaan van de orde van de Norbertijnen. In de nacht van Kerstmis 1121 hebben Norbertus en enkele compagnons in het kerkje van Prémontré (Noord-Frankrijk in de buurt van Laon) hun geloften afgelegd, dat wil zeggen dat ze zich engageerden tot een leven in gemeenschap naar het beeld van de jonge kerk. In de Handelingen van de apostelen wordt dat ideaalbeeld geschetst:

‘Allen die het geloof hadden aangenomen, bleven bijeen en bezaten alles gemeenschappelijk. Ze verkochten have en goed en verdeelden dat onder allen naar ieders behoeften. Dagelijks gingen ze trouw en eensgezind naar de tempel, braken bij iemand thuis het brood, gebruikten samen hun maaltijden in blijdschap en eenvoud van hart, loofden God en stonden in de gunst bij heel het volk. De Heer breidde hun kring dagelijks uit; steeds meer mensen werden gered.’ (2,44-47)

‘De grote groep van gelovigen was één van hart en ziel en er was niemand die iets van zijn bezittingen zijn eigendom noemde; integendeel, alles stond ter beschikking van de gemeenschap. Met grote kracht legden de apostelen getuigenis af van de opstanding van de Heer Jezus, en zij werden allen rijkelijk begunstigd. Er was niemand onder hen die gebrek leed, want allen die grond of huizen bezaten verkochten hun bezit, gingen met de opbrengst naar de apostelen, en legden die aan hun voeten. Daarvan werd uitgedeeld aan eenieder, al naar gelang hij nodig had.’ (4,32-35)

Dit beeld van ‘leven in een commune’ heeft eeuwenlang mensen aangesproken, tot op de dag van vandaag. In een niet-godsdienstige variant zie we het ook toegepast in een televisieprogramma als Utopia. De hippie-beweging heeft er ook invulling aan gegeven. In alle eeuwen heeft dit ideaal van leven in gemeenschap mensen aangesproken: een gezamenlijke economie waar het persoonlijk eigendom ondergeschikt is aan het gemeenschappelijke. Echter: deze vormen van samenleven deden het zonder een directe verwijzing naar God en de Blijde Boodschap die Jezus Christus heeft uitgedragen. We mogen constateren dat deze spirituele en gelovige dimensie garant heeft gestaan (en nog staat) om dit ideaal ook duurzaam te doen zijn.

Norbertus en zijn medebroeders van het eerste begin waren zich hier van bewust in die kerstnacht. Zij waren op dat moment zich niet ervan bewust dat hun ‘formule’ dermate succesvol zou zijn dat binnen enkele tientallen jaren de Norbertijner Orde uit meer dan honderd abdijen zou bestaan. De groei ging door. De geschiedenis van deze orde kent hoogtepunten en tijden van verval, bijvoorbeeld in de 18^e eeuw, maar iedere keer kwam er ook weer een revival. Op het ogenblik vind je in alle werelddelen norbertijnen abdijen, grotere en kleinere. De gezamenlijke noemer van deze gemeenschappen van norbertijnen is en blijft het leven in gemeenschap en het inspelen op de vragen en noden van de bevolking in een straal rondom de abdij.